عسل سدر یا عسل کنار ایرانی (Ziziphus spina-christi) یکی از شناخته شده ترین و باکیفیت ترین عسل های جهانی به ویژه در کشورهای عرب زبان است.
عسل سدر به طور ویژه در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس محبوبیت بالایی دارد و در این کشورها باکیفیت ترین عسل سدر به عنوان عسل السدر الیمنی با قیمت های بالا به فروش میرسد.
عسل سدر به اسامی مختلفی همچون عسل کنار و عسل جنسی نیز شناخته میشود و یکی از شاخص ترین عسل های تک گیاه ایران است.
در تحقیقات مختلف علمی عسل سدر به لحاظ فیزیک و شیمیایی و خواص عملکردی با عسل های شاخص دنیا همچون عسل مانوکای نیوزلند مورد مقایسه قرار گرفته و به لحاظ کیفیت در رتبه حتی بهتر از این عسل قرار میگیرد.
آنالیز حسی عسل سدر
رنگ : در هنگام عسل گیری به رنگ سفید تا ارده ای اما به تدریج تیره تر و کهربایی میشود و تمایل به عقیقی شدن دارد. طی چند سال رنگ عسل متمایل به سیاه میشود.
غلظت و قوام: با توجه به تولید عسل در مناطق خشک، این عسل رطوبت پایین و غلظت و قوام بالایی دارد.
بافت: در صورت رسیده بودن یک بافت نرم و لطیف داشته که به راحتی در دهان آب می شود.
مزه: شیرینی متوسط تا بالا
طعم: طعم خاص گل های کنار کاملا احساس می شود.
بو: گیاهی
عطر: بسیار ملایم و خاص عسل کنار
مدت زمان رُس بستن: دیررُس – بعد از سه سال
خواص عسل کنار ایرانی
1. عناصر معدنی : عسل کنار حاوی مقادیر بالای قندهای ساده (مانند گلوکز و فروکتوز)، مواد معدنی(مانند آهن و منیزیم)، و ویتامینهاست. وجود ترکیبات خاص مانند متیلگلیوکسال و فنولیکها به خواص درمانی و کیفیت بالای آن کمک میکند.
2. فعالیت ضدمیکروبی: مطالعات نشان دادهاند که عسل کنار در برابر باکتریهای مقاوم به دارو مانند Staphylococcus aureus و Klebsiella pneumoniae اثر بازدارنده قوی دارد. این خاصیت به دلیل حضور ترکیبات فنولیک و فلاونوئیدها است که تأثیر ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی دارند.
3. خواص آنتیاکسیدانی: عسل کنار سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدانی مانند پلیفنولها است که در خنثیسازی رادیکالهای آزاد و کاهش استرس اکسیداتیو نقش دارند. این ویژگی میتواند به پیشگیری از بیماریهای مزمن مانند سرطان و بیماریهای قلبی عروقی کمک کند.
3. اثرات ضدالتهابی: ترکیبات فعال موجود در عسل کنار میتوانند پاسخهای التهابی را کاهش داده و اثرات مفید آنتیبیوتیکی و آنتیاکیسدانی عسل کنار به جهت ترکیبات موثره فلاونوئیدی و ساپونینی است که می تواند در درمان زخم و عفونت تاثیرگذار باشد.
4. تقویت سیستم ایمنی: محتوای بالای مواد مغذی و ترکیبات زیستفعال این عسل، آن را به یک تقویتکننده طبیعی سیستم ایمنی تبدیل کرده است.
5. تقویت قوای جنسی: عسل کنار به عنوان یک تقویتکننده طبیعی قوای جنسی شناخته میشود. برخی از مطالعات نشان دادهاند که ترکیبات موجود در این عسل میتوانند به بهبود عملکرد جنسی و درمان مشکلات باروری کمک کنند. این اثرات به دلیل آنتیاکسیدانها، خواص ضدالتهابی و ترکیبات فعال آن است که بر سلامت عمومی و کاهش استرس تأثیر میگذارد.
6. یک آنتی بیوتیک قوی : در یک مقاله منتشر شده در ژورنال Applied Pharmaceutical Science مشخص شد که عسل کنار در مقایسه با عسل آویشن و عسل بهاره اثرات مطلوب تری در درمان زخم و عفونت دارد. در یک تحقیق در سال 2008 مشخص شد که عسل کنار و عسل منوکا تاثیر 100 درصدی در مهار باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک دارند.
7. مفید برای درمان مشکلات گوارشی : به خاطر حضور ترکیبات پری و پروبیوتیکی
8.کاهش قند خون : به دلیل حضور ترکیبات ساپونینی به ویژه کریستینین A و افزایش انسولین سرمی به دلیل حضور ترکیب کریستینین A
منابع:
- مطالعه منتشر شده در MDPI درباره خواص فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی عسل کنار (https://www.mdpi.com).
- مرور علمی فعالیتهای زیستی و درمانی Ziziphus spina-christi (https://pubs.sciepub.com).
- مطالعه درباره خواص عسل کنار در سایت Hives of Yemen (https://hivesofyemen.com.au).
- برگرفته از پژوهش های استاد برجسته زنبوداری ایران؛ استاد بهزاد رفاهی ( www.behzadrefahi.ir )
در هانی جان، ما به کیفیت و اصالت عسل اهمیت زیادی میدهیم و هدفمان این است که شما با اطمینان از عسلهای طبیعی و سالم لذت ببرید. برای تضمین کیفیت عسل، آن را از جنبههای مختلف آزمایش میکنیم تا مطمئن شویم محصولی که به دست شما میرسد کاملاً طبیعی و سالم است. این فرآیند به ما کمک میکند تا استانداردهای بالای کیفیت را در هر محصول حفظ کنیم و شما با خیالی آسوده از خواص بینظیر آن بهرهمند شوید.
شاخصهای آزمایشگاهی عسل کنار
لازم به ذکر است این عسل متعلق به دشت های کنار لامرد فارس می باشد و بر اساس آزمایش های کیفی توسط آزمایشگاه هورتاش اصفهان، نتیجه و تفسیر آزمایشات این عسل به قرار زیر است :
پرولین (Proline) :
پرولین یک آمینواسید است که در عسلهای طبیعی وجود دارد و به عنوان نشانهای از اصالت و کیفیت آن شناخته میشود. مقدار پرولین در عسلهای طبیعی و باکیفیت باید بیشتر از 550 میلیگرم در کیلوگرم باشد. در عسلهای معمولی موجود در فروشگاهها و عطاریها این مقدار معمولاً کمتر از 300 میلیگرم است؛ این شاخص در عسل کنار هانی جان 570/56 می باشد.
دیاستاز (Diastase) :
دیاستاز یک آنزیم است که نشاندهنده تازگی و طبیعی بودن عسل است. در عسلهای تازه و طبیعی، مقدار دیاستاز بالاتر است. مقدار متوسط دیاستاز در عسلهای طبیعی معمولاً بین 8 تا 20 است؛ این شاخص در عسل کنار هانی جان 14/43 می باشد.
HMF ( هیدروکسی متیل فورفورال)
هیدروکسی متیل فورفورال (HMF) نشاندهنده وضعیت نگهداری عسل است. عسلهای تازه و طبیعی باید مقدار کمی از این ترکیب را داشته باشند. مقدار متوسط HMF در عسلهای طبیعی باید کمتر از 15 میلیگرم در کیلوگرم باشد؛ این شاخص در عسل کنار کوهستان هانی جان 1/2 می باشد.
ساکارز (Sucrose) :
ساکارز یکی از قندهای موجود در عسل است. مقدار زیاد ساکارز میتواند نشانهای از تقلب در عسل باشد، زیرا زنبورها سعی میکنند این قند را به حداقل برسانند. مقدار متوسط ساکارز در عسلهای طبیعی باید کمتر از 3 درصد باشد؛این شاخص در عسل کنار اعتباری ندارد، چون ماهیت گیاه عسل کنار به نسبت سایر عسل ها، دارای ساکارز بالاست ولی نسبت فروکتوز به گلوکز که یک شاخص مهم برای افراد دیابتی است دارای عدد بسیار قابل قبول و استانداردی است .
نسبت گلوکز به فروکتوز (Glucose to Fructose Ratio):
این نسبت نشاندهنده ترکیب قندهای مختلف در عسل است. عسلهای طبیعی معمولاً نسبت متعادلی از گلوکز و فروکتوز دارند که طعم و مزه خاص آنها را به وجود میآورد. مقدار متوسط این نسبت در عسلهای طبیعی حدود 1.0 است؛ این شاخص در عسل کنار کوهستان هانی جان 0/94 می باشد.